Spis inwentarza to urzędowe, szczegółowe wyliczenie i opis wszystkich składników majątku (aktywów) i zobowiązań (długów, pasywów) należących do określonej masy majątkowej – masy spadkowej po zmarłej osobie.
Jego podstawową funkcją w kontekście postępowania prowadzonego przez komornika jest ustalenie rzeczywistego zakresu odpowiedzialności spadkobierców dłużnika. Jest to szczególnie istotne w przypadku:
Gdy egzekucja prowadzona jest przeciwko spadkobiercom, spis inwentarza pozwala ustalić, jakie dokładnie aktywa weszły do majątku spadkobiercy i do jakiej wysokości (z zastrzeżeniem, że spadkobiercy odpowiadają za długi spadkowe do wartości ustalonego w spisie stanu czynnego spadku – tzw. odpowiedzialność cum viribus hereditatis).
Ustalenie w drodze zapytań do różnych podmiotów w tym publicznoprawnych czy zmarły pozostawił majątek, który odziedziczyli spadkobiercy
Ustalenie długów spadkowych, które spadkobiercy mogą mieć obowiązek spłacić
W postępowaniu cywilnym to komornik sądowy jest podmiotem uprawnionym do sporządzenia spisu inwentarza. Działa on na zlecenie sądu spadku lub na wniosek osoby uprawnionej, np. wierzyciela, spadkobiercy, prokuratora.
Powołanie: Komornik otrzymuje zlecenie sporządzenia spisu.
Ustalenie Terminu: Komornik zawiadamia o terminie spisu strony postępowania, które mają prawo w nim uczestniczyć (np. spadkobierców, wierzycieli).
Protokół: Komornik sporządza protokół spisu inwentarza, w którym szczegółowo opisuje:
Wszystkie przedmioty majątkowe (nieruchomości, ruchomości, prawa majątkowe, środki pieniężne) z ich oszacowaną wartością.
Wszystkie długi spadkowe lub inne zobowiązania obciążające masę majątkową.
Przekazanie: Gotowy spis inwentarza komornik przekazuje sądowi spadku lub sądowi prowadzącemu sprawę.
Dla stron postępowania, zwłaszcza spadkobierców, aktywny udział i uczciwa współpraca przy sporządzaniu spisu inwentarza jest niezwykle ważna.
Prawidłowe ustalenie odpowiedzialności: Rzetelny spis chroni spadkobierców przed odpowiadaniem za długi w nieograniczonej wysokości. Dzięki niemu ich odpowiedzialność jest ograniczona do wartości aktywów spadkowych.
Uniknięcie sankcji: Celowe zatajanie, ukrywanie lub niszczenie przedmiotów wchodzących w skład spisu inwentarza może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, w tym nawet do nieograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe.
Oszczędność Czasu: Ułatwienie komornikowi pracy poprzez dostarczenie kompletnej dokumentacji i informacji skraca czas trwania postępowania.
Pamiętaj: Spis inwentarza to nie kara, lecz narzędzie prawne mające na celu uporządkowanie stanu majątku i zobowiązań. Jego prawidłowe sporządzenie jest fundamentem rzetelnej i transparentnej egzekucji.